21 lut 2021
Prawo nie określa górnej granicy wieku dziecka uprawnionego do alimentów. Stąd też nawet po ukończeniu 18 r. ż. dziecko pozostaje uprawnione do ich pobierania. Jeżeli dorosłe dziecko chce z równych przyczyn uzyskać alimenty od rodziców. Musi się o nie samodzielnie postarać. Oznacza to, że powinno we własnym imieniu złożyć do sądu pozew o alimenty od jednego lub obojga rodziców.
Oczywiście uprawnienie dorosłego dziecka do alimentów nie oznacza automatycznie, że może otrzymywać je do końca życia. W orzecznictwie przyjmuje się, że momentem, w którym obowiązek alimentacyjny przestaje być wymagalny, jest sytuacja, w której dziecko może się samodzielnie utrzymać. Zwyczajowo przyjmuje się, że tym momentem jest zdobycie zawodu. Co ciekawe podjęcie studiów zaocznych na ogół również jest równoznaczne z wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego. Studia zaoczne pozwalają na ogół na podjęcie normalnej pracy. Do podobnych sytuacji można zaliczyć również założenie własnej rodziny, urodzenie dziecka czy, np. studiowanie kolejnego kierunku studiów. Każda z tych sytuacji nie jest jednak bezwzględną przesłanką odmowy przyznania alimentów. Przepisy w tym zakresie są dość nieprecyzyjnie, stąd też to do sądu należy ostateczna ocena uprawnienia do alimentów.
Osobną sytuacją, która wpłynie na możliwość uzyskania alimentów, będzie posiadanie przez dziecko własnego majątku, z którego czerpie dochód, pozwalający mu na samodzielne utrzymanie. Wtedy rodzic nie ma obowiązku płacenia alimentów. Alimenty nie będą również należne, jeżeli ich żądanie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Po ukończeniu 18 r. ż. rodzic może żądać uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Może to nastąpić, oprócz sytuacji wymienionych powyżej także wtedy, gdy rodzica po prostu na to nie stać. Inną sytuacją, która zwalnia z obowiązku, jest brak starań po stronie dziecka do usamodzielnienia się. Jeżeli dziecko pomimo ukończenia studiów, szkoły i zdobycia zawodu nie chce podjąć pracy, obowiązek alimentacyjny wobec niego wygasa.
Rodzic, który chce uchylić się od obowiązku alimentacyjnego, musi pamiętać, że nie wygaśnie on sam z siebie. Wyrok będzie obowiązywał, dopóki nie zostanie zmieniony innym wyrokiem. Dlatego, jeżeli zaistnieje sytuacja, przez którą zobowiązany rodzic będzie mógł uchylić się od nałożonego na niego obowiązku, to po jego stronie leży obowiązek wniesienia stosownego pozwu. Innym sposobem jest zawarcie ugody przed mediatorem, która po zaakceptowaniu przez sąd będzie miała taką samą moc jak wyrok.
Rodzic może uchylić się od płacenia alimentów, jeśli jest w stanie wykazać, że taka pomoc finansowa spowoduje nadmierny uszczerbek finansowy albo też, jeśli udowodni, że dziecko nie chce się usamodzielnić. W pierwszym przypadku wystarczy przedstawić informację, że zasądzona kwota alimentów jest zbyt wysoka i po jej uregulowaniu nie pozwoli rodzicom na utrzymanie się. W terminologii prawniczej to tzw. nadmierny uszczerbek. Może do niego dojść, gdy dziecko, posiadając wyuczony zawód, który może wykonywać, chce dalej uczyć się na prywatnej uczelni, za którą trzeba dodatkowo zapłacić.
Warto jednak pamiętać, że nawet w przypadku bardzo niskich dochodów rodziców, nie będą oni automatycznie zwolnieni z obowiązku alimentacyjnego. Jeśli dziecko jest pełnoletnie, a chce się dalej uczyć, to rodzice muszą dziecko utrzymywać.
Niechęć do samodzielnego usamodzielnienie może być wykazana np. poprzez zaniedbywanie studiów, czy niezdawanie egzaminów w terminie.
Może się zdarzyć, że obowiązek alimentacyjny nigdy nie wygaśnie. Będzie tak w sytuacji, gdy dziecko nie będzie w stanie samodzielnie się utrzymać, bo ciężko choruje lub jest niepełnosprawne. Obowiązek alimentacyjny będzie istniał nawet wtedy, gdy takie dziecko zawrze związek małżeński. Wtedy jednak pierwszym obowiązanym do płacenia alimentów jest małżonek.
Prezentowana porada może nie zawierać kompletnych informacji, aby rozwiązać konkretnie Twój problem.
Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat zadaj pytanie prawnikowi.
Alimenty Alimenty na dorosłe dziecko Obowiązek alimentacyjny